مدیریت دسترسی ویژه (PAM) چیست؟راهکارهای امنیتی برای حفاظت از سازمان‌ها

مدیریت دسترسی ویژه (PAM) یک راهکار امنیتی حیاتی است که به سازمان‌ها کمک می‌کند تا از دسترسی غیرمجاز به منابع حساس جلوگیری کنند. این سیستم با نظارت بر دسترسی‌های ویژه و شناسایی فعالیت‌های مشکوک، امنیت سازمان‌ها را تقویت می‌کند. با استفاده از فناوری‌های نوین مانند احراز هویت چندمرحله‌ای و خودکارسازی فرآیندها، PAM می‌تواند از حملات سایبری و سوءاستفاده‌های داخلی جلوگیری کند. این راهکار به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا در برابر تهدیدات امنیتی محافظت شوند و به الزامات قانونی پایبند بمانند.

مدیریت دسترسی ویژه چیست؟

مدیریت دسترسی ویژه (Privileged Access Management – PAM) یک راهکار امنیت هویتی است که به سازمان‌ها کمک می‌کند تا در برابر تهدیدات سایبری محافظت شوند. این راهکار با نظارت، شناسایی و جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به منابع حیاتی، امنیت را افزایش می‌دهد.

PAM با ترکیبی از افراد، فرآیندها و فناوری کار می‌کند و به شما امکان می‌دهد که ببینید چه کسانی از حساب‌های دارای دسترسی ویژه استفاده می‌کنند و در حین ورود چه اقداماتی انجام می‌دهند. محدود کردن تعداد کاربرانی که به عملکردهای مدیریتی دسترسی دارند، امنیت سیستم را افزایش می‌دهد و لایه‌های اضافی حفاظتی، از بروز حملات سایبری توسط مهاجمان جلوگیری می‌کند.

مدیریت دسترسی ویژه چگونه کار می‌کند؟

یک راهکار PAM مشخص می‌کند که چه کاربرانی، فرآیندها و فناوری‌هایی به دسترسی ویژه نیاز دارند و سپس سیاست‌های مرتبط را برای آن‌ها تعریف می‌کند. این راهکار باید قابلیت‌هایی مانند مدیریت خودکار رمز عبور و احراز هویت چندمرحله‌ای را داشته باشد تا امنیت دسترسی‌ها افزایش یابد. همچنین، مدیران سیستم باید بتوانند فرآیند ایجاد، ویرایش و حذف حساب‌های کاربری را به‌صورت خودکار انجام دهند.

علاوه بر این، راهکار PAM باید جلسات ورود و استفاده از حساب‌های ویژه را به‌طور مداوم زیر نظر داشته باشد تا هرگونه فعالیت مشکوک شناسایی شود و گزارش‌های لازم برای بررسی و تحلیل امنیتی تهیه گردد.

دو کاربرد اصلی مدیریت دسترسی ویژه عبارت‌اند از:

جلوگیری از سرقت اطلاعات هویتی

در این نوع حملات، مهاجمان سایبری اطلاعات ورود به حساب‌های کاربری را سرقت کرده و از آن‌ها برای دسترسی غیرمجاز به داده‌های سازمانی، نصب بدافزار یا ارتقای سطح دسترسی خود استفاده می‌کنند. راهکار PAM با ارائه دسترسی محدود و موقتی و همچنین استفاده از احراز هویت چندمرحله‌ای، خطر این حملات را کاهش می‌دهد.

رعایت الزامات انطباق

بسیاری از استانداردهای امنیتی، از جمله حفاظت از اطلاعات پرداختی و داده‌های سلامت شخصی، نیاز به اعمال سیاست حداقل دسترسی دارند. یک راهکار PAM با ثبت و ارائه گزارش‌های دقیق از فعالیت کاربران ویژه، به سازمان‌ها کمک می‌کند تا الزامات امنیتی و قانونی را رعایت کنند.

سامانه‌های مدیریت دسترسی ویژه چگونه کار می‌کنند؟

سامانه‌های مدیریت دسترسی ویژه (PAM) ابزارهایی هستند که برای نظارت، کنترل و مدیریت دسترسی به حساب‌های ویژه در سازمان‌ها طراحی شده‌اند. در این فرآیند، ابتدا مدیر PAM از طریق پورتال PAM حساب‌های ویژه مختلف را شناسایی و پیکربندی می‌کند. اعتبار حساب‌های ویژه، مانند گذرواژه‌ها، در یک فضای ذخیره‌سازی امن و رمزنگاری‌شده نگهداری می‌شود. این اطلاعات به‌طور ایمن از دسترسی‌های غیرمجاز محافظت می‌شوند.

هنگامی که یک کاربر دارای امتیاز نیاز به دسترسی به حساب‌های ویژه دارد، درخواست خود را از طریق پورتال PAM ارسال می‌کند. دسترسی به این حساب‌ها معمولاً به‌صورت موقتی و فقط برای انجام وظایف خاص اختصاص داده می‌شود. برای افزایش امنیت، معمولاً از کاربر خواسته می‌شود تا دلیل استفاده از حساب را مشخص کند و در برخی موارد، تایید مدیر نیز مورد نیاز است.

در بسیاری از موارد، دسترسی مستقیم به گذرواژه‌های حساب‌های ویژه به کاربران داده نمی‌شود. به‌جای آن، این دسترسی از طریق سامانه PAM مدیریت می‌شود و گذرواژه‌ها به‌طور خودکار و به‌طور منظم تغییر می‌کنند تا امنیت بهینه حفظ شود.

مدیران PAM می‌توانند فعالیت‌های کاربران را نظارت کرده و در صورت لزوم نشست‌های فعال را مدیریت کنند. علاوه بر این، سامانه‌های مدرن PAM از الگوریتم‌های یادگیری ماشین برای شناسایی رفتارهای غیرعادی استفاده می‌کنند و بر اساس تحلیل ریسک، به مدیر هشدارهایی در خصوص انجام عملیات‌های پرخطر ارسال می‌کنند.

در نتیجه، سامانه‌های PAM با کنترل دقیق دسترسی‌ها و استفاده از فناوری‌های نوین، امنیت سازمان‌ها را در برابر تهدیدات و دسترسی‌های غیرمجاز تقویت می‌کنند.

مزایای استفاده از راهکار PAM

استفاده از مدیریت دسترسی ویژه (PAM) در سازمان‌ها مزایای متعددی دارد که امنیت داده‌ها را افزایش می‌دهد. برخی از مهم‌ترین مزایای PAM می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ارائه دسترسی در لحظه به منابع حیاتی.
نظارت و ثبت فعالیت‌های کاربران ویژه.
تأمین امنیت دسترسی از راه دور با استفاده از دروازه‌های رمزگذاری ‌شده به جای رمز عبور.
نظارت بر جلسات ویژه برای پشتیبانی از بررسی ‌های امنیتی.
تجزیه و تحلیل فعالیت‌های غیرعادی حساب‌های ویژه که ممکن است به سازمان آسیب برسانند.
ثبت رویدادهای مربوط به حساب‌های ویژه برای حسابرسی‌های انطباقی.
محافظت از فرآیندهای DevOps با امنیت یکپارچه رمزهای عبور.
رعایت الزامات قانونی و استانداردهای امنیتی.
کاهش سطح حمله (Attack Surface) .

انواع حساب‌های ویژه

حساب‌های سوپر یوزر (Super User Accounts)

این حساب‌ها توسط مدیران سیستم برای دسترسی نامحدود به فایل‌ها، دایرکتوری‌ها و منابع استفاده می‌شوند و امکان نصب نرم‌افزار، تغییر تنظیمات و حذف کاربران را دارند.

حساب‌های ویژه (Privileged Accounts)

این حساب‌ها دسترسی فراتر از حساب‌های معمولی یا مهمان دارند.

حساب‌های مدیر دامنه (Domain Administrator Accounts)

بالاترین سطح کنترل در یک سیستم را ارائه می‌دهند و به همه ایستگاه‌های کاری و سرورها در یک دامنه دسترسی دارند.

حساب‌های مدیر محلی (Local Administrator Accounts)

این حساب‌ها کنترل مدیریتی بر سرورهای خاص یا ایستگاه‌های کاری دارند و معمولاً برای وظایف تعمیر و نگهداری ایجاد می‌شوند.

حساب‌های مدیر برنامه‌ها (Application Administrator Accounts)

به‌طور خاص برای مدیریت برنامه‌ها و داده‌های ذخیره‌شده در آنها طراحی شده‌اند.

حساب‌های سرویس (Service Accounts)

این حساب‌ها برای تعامل ایمن برنامه‌ها با سیستم‌عامل استفاده می‌شوند.

حساب‌های ویژه تجاری (Business Privileged User Accounts)

بر اساس نقش‌های شغلی، دسترسی سطح بالایی را ارائه می‌دهند.

حساب‌های اضطراری (Emergency Accounts)

برای کاربران غیرمدیر در شرایط اضطراری دسترسی موقتی به سیستم‌ها را فراهم می‌کنند.

تفاوت PAM و PIM

مدیریت دسترسی ویژه (PAM) و مدیریت هویت ویژه (PIM) هر دو به مدیریت دسترسی به حساب‌های ویژه و حساس در سازمان‌ها می‌پردازند اما تفاوت‌های اساسی دارند. PAM به‌طور کلی برای کنترل و نظارت بر دسترسی‌های دائمی و موقت به منابع حساس استفاده می‌شود و هدف آن اطمینان از رعایت اصل کمترین دسترسی (least privilege) است، به‌طوری‌که فقط افرادی که به‌طور واقعی به دسترسی‌های ویژه نیاز دارند، اجازه دسترسی می‌یابند.

در مقابل، PIM بیشتر بر مدیریت هویت‌های ویژه با دسترسی‌های زمانی محدود و تأیید شده تأکید دارد. این سیستم به‌طور خاص برای ارائه دسترسی‌های موقت و نیازمندی‌های تأیید شده، مانند احراز هویت چندمرحله‌ای، طراحی شده است تا از سوءاستفاده و دسترسی‌های غیرضروری جلوگیری کند.

به‌طور خلاصه، PAM بیشتر بر مدیریت و نظارت بر دسترسی‌ها تمرکز دارد، در حالی که PIM به کنترل و زمان‌بندی دسترسی‌ها پرداخته و هدف آن محدود کردن زمان دسترسی‌‌ها است.

بهترین روش‌های مدیریت دسترسی ویژه

در مدیریت دسترسی ویژه (PAM)، رعایت بهترین روش‌ها برای حفاظت از منابع حساس و جلوگیری از سوءاستفاده‌های امنیتی اهمیت زیادی دارد. در اینجا بهترین روش‌های مدیریت دسترسی ویژه را برایتان آورده‌ایم:

الزام به احراز هویت چندعاملی

احراز هویت چندمرحله‌ای (MFA) لایه‌ای اضافی از امنیت را فراهم می‌کند و از دسترسی غیرمجاز جلوگیری می‌کند.

خودکارسازی امنیت

کاهش خطای انسانی و افزایش کارایی با خودکارسازی محدودیت‌ها و پیشگیری از اقدامات ناامن.

حذف کاربران محلی غیرضروری

شناسایی و حذف کاربران غیرضروری از گروه مدیران محلی.

ایجاد معیارهای پایه و نظارت بر انحرافات

نظارت بر فعالیت‌های حساب‌های ویژه و شناسایی استفاده غیرمعمول از رمزهای عبور.

اعطای دسترسی در لحظه (Just-in-Time Access)

اعمال سیاست حداقل دسترسی و ارتقای دسترسی تنها در مواقع ضروری.

اجتناب از دسترسی دائمی

ارائه دسترسی‌های موقتی برای کاهش خطرات امنیتی.

کنترل دسترسی مبتنی بر فعالیت

تخصیص دسترسی بر اساس استفاده واقعی کاربران.

اهمیت مدیریت دسترسی ویژه

PAM به تیم‌های امنیتی کمک می‌کند تا فعالیت‌های مشکوک ناشی از سوءاستفاده از مجوزها را شناسایی کرده و به ‌سرعت واکنش نشان دهند. این راهکار همچنین به سازمان‌ها کمک می‌کند تا:

احتمال وقوع نقض امنیتی را به حداقل برسانند.
مسیرهای ورود مهاجمان را کاهش دهند.
از حملات بدافزار جلوگیری کنند.
محیطی سازگار با حسابرسی ایجاد کنند.

چگونه PAM را پیاده‌ سازی کنیم؟

برای پیاده‌سازی راهکار PAM، ابتدا باید اهداف امنیتی و نیازهای خاص سازمان خود را شناسایی کنید. سپس حساب‌های دسترسی ویژه را ثبت کرده و دسترسی‌ها را به حداقل محدود کنید. استفاده از احراز هویت چندمرحله‌ای، نظارت و ضبط فعالیت‌ها، اعطای دسترسی موقت، و خودکارسازی فرآیندها از دیگر مراحل مهم هستند.

همچنین، باید به‌طور مستمر دسترسی‌ها را نظارت کرده و گزارش‌هایی تهیه کنید. آموزش کارکنان و ارزیابی دوره‌ای به بهبود مستمر سیستم کمک می‌کند. با به کار گیری این مراحل می‌توان امنیت دسترسی‌های ویژه را به‌طور مؤثر مدیریت کرد.