پروتکل Telnet چیست و چرا امن نیست؟ کاربرد Telnet در محصولات سیسکو

Telnet، به عنوان یکی از قدیمی‌ترین پروتکل‌های شبکه، امکان دسترسی و کنترل از راه دور دستگاه‌ها را از طریق رابط خط فرمان فراهم می‌کند. این پروتکل که در روزهای ابتدایی اینترنت توسعه یافت، به دلیل سادگی و کاربرد گسترده، در گذشته بسیار محبوب بود. اما با ظهور حملات سایبری و نیاز به ارتباطات امن‌تر، استفاده از Telnet کاهش یافت. نبود رمزنگاری در این پروتکل، اطلاعات حساسی مانند نام کاربری و رمز عبور را در معرض استراق سمع قرار می‌دهد. با این حال، همچنان در برخی محیط‌های خاص، مانند مدیریت دستگاه‌های قدیمی یا تست و عیب‌یابی شبکه، Telnet جایگاه خود را حفظ کرده است. در این مقاله به بررسی عملکرد Telnet، کاربردهای آن و چالش‌های امنیتی آن می پردازیم، با ما همراه باشید.

پروتکل Telnet چیست؟

telnet (teletype network) یک پروتکل شبکه برای ارتباط دوطرفه مبتنی بر متن از طریق CLI است که امکان دسترسی ریموت را فراهم می کند. Telnet در برابر تحدیدات و حمله های سایبری بسیار آسیب پذیر است؛ زیرا در مقایسه با SSH مدرن، رمزگذاری نشده است. Telnet ذاتا ناامن است. اطلاعات کاربری (نام کاربری و پسورد) ارسال شده از طریق telnet رمزگذاری نشده است و بنابراین در برابر سرقت هویت آسیب پذیر است. با این حال، کاربران می توانند برای جلوگیری از این نوع نفوذ، به جای آن یک اتصال Secure Shell برقرار کنند.

اتصال Secure Shell برای ورود به یک ماشین راه دور از طریق شبکه، اجرای دستورات روی یک ماشین راه دور و انتقال فایل ها از یک ماشین به ماشین دیگر استفاده می شود. Secure Shell جایگزین telnet، rlogin، rsh و rcp می شود.

telnet چگونه کار می کند؟

Telnet به شما این امکان را می دهد که از راه دور به کامپیوتر متصل شده و به آن دسترسی داشته باشید و آن را طوری کنترل کنید که گویی در مقابل آن نشسته اید. بیایید مراحل استفاده از آن را توضیح دهیم:

مرحله 1: شروع یک جلسه

برای شروع یک جلسه Telnet، باید یک سرویس گیرنده Telnet روی رایانه خود نصب کنید. می توانید کلاینت های Telnet را برای اکثر سیستم عامل ها (سیستم عامل ها) از جمله ویندوز، مک و لینوکس پیدا کنید. پس از نصب یک کلاینت، می توانید آن را باز کرده و دستور اتصال به کامپیوتر راه دور را تایپ کنید. به عنوان مثال، دستور به این شکل است: “تلنت راه دور_رایانه_آدرس”.

مرحله 2: اتصال به رایانه از راه دور

هنگامی که فرمان اتصال به رایانه راه دور را وارد می کنید، سرویس گیرنده Telnet شما درخواستی را برای برقراری اتصال به رایانه راه دور ارسال می کند. اگر رایانه راه دور اتصال را بپذیرد، از شما خواسته می شود که یک نام کاربری و رمز عبور برای ورود به سیستم وارد کنید.

مرحله 3: کنترل کامپیوتر از راه دور

هنگامی که وارد سیستم شدید، می توانید کامپیوتر از راه دور را کنترل کنید، درست مثل اینکه در مقابل آن نشسته اید. می‌توانید دستورات را اجرا کنید، فایل‌ها را باز کنید و هر کار دیگری را که معمولاً روی رایانه انجام می‌دهید انجام دهید. تفاوت اصلی این است که شما آن را از راه دور انجام می دهید، بنابراین ممکن است تاخیر کمی در زمان پاسخ وجود داشته باشد.

مرحله 4: پایان جلسه

وقتی استفاده از آن را تمام کردید، می‌توانید با تایپ کردن «exit» یا «quit» در خط فرمان، جلسه را پایان دهید. با این کار ارتباط شما با کامپیوتر راه دور قطع می شود و شما را به کامپیوتر خود باز می گرداند.

کاربردهای Telnet

Telnet در روزهای اولیه اینترنت به طور گسترده مورد استفاده قرار می گرفت و امروزه نیز کاربردهایی دارد. در اینجا برخی از رایج ترین کاربردهای این پروتکل آورده شده است:

عیب یابی اتصال شبکه

می توان از آن برای آزمایش اتصال به دستگاه یا سرور شبکه استفاده کرد. با ایجاد یک اتصال Telnet به دستگاه یا سرور، می توانید بررسی کنید که آیا در دسترس است یا خیر، هر گونه خطا یا مشکلات اتصال را شناسایی کنید و مشکلات شبکه را تشخیص دهید.

پیکربندی دستگاه های شبکه

مدیران شبکه می توانند از Telnet برای پیکربندی از راه دور دستگاه های شبکه مانند روترها، سوئیچ ها و فایروال ها استفاده کنند. این به آنها اجازه می دهد تا دستگاه ها را از یک مکان مرکزی مدیریت کنند و بدون دسترسی فیزیکی به هر دستگاه، تغییراتی در زیرساخت شبکه ایجاد کنند.

مدیریت از راه دور سرورها

می توان از آن برای مدیریت از راه دور سرورهایی که دارای رابط خط فرمان هستند استفاده کرد. با ایجاد یک جلسه Telnet، مدیران سیستم می توانند از راه دور سرورها را مدیریت و پیکربندی کنند، اسکریپت ها را اجرا کنند و کارهای دیگر را انجام دهند.

دسترسی به سیستم های قدیمی

برخی از سیستم های کامپیوتری قدیمی هنوز برای دسترسی از راه دور به Telnet متکی هستند. این به اتصال به این سیستم ها، اجرای برنامه ها، پردازش داده ها و مدیریت منابع کمک می کند.

تست و اشکال زدایی برنامه ها

این پروتکل می تواند به عنوان یک ابزار تست برای بررسی اینکه آیا یک برنامه کاربردی می تواند با یک سرور یا دستگاه راه دور متصل شود یا خیر، استفاده شود. با ایجاد یک اتصال Telnet، توسعه دهندگان و آزمایش کنندگان می توانند بررسی کنند که برنامه به درستی کار می کند و هر گونه مشکل را عیب یابی کنند.

مشکلات امنیتی Telnet

جلسات Telnet بین مشتری و سرور بدون راه حل رمزگذاری نمی شوند. بنابراین کسانی که به جریان بسته TCP/IP بین میزبان ها دسترسی دارند می توانند تمام ترافیک را مشاهده کنند، به آن گوش دهند و اطلاعات حساس بالقوه مانند ورود و رمز عبور کاربرانی که به سرور Telnet متصل می شوند را ضبط کنند.

چرا امروزه از پروتکل Telnet استفاده می کنیم؟

Telnet عمدتاً توسط پروتکل Secure Shell (SSH) همپوشانی دارد، حداقل در اینترنت عمومی. اما اگر Telnet برای مدت طولانی منسوخ شده و در برابر یک حمله امنیتی آسیب پذیر است، چرا در وهله اول از آن استفاده کنید؟

با وجود اینکه پروتکل Telnet به دلیل عدم امنیت و نداشتن ویژگی‌های رمزنگاری مدرن امروزه کمتر استفاده می‌شود، هنوز دلایلی برای استفاده از آن وجود دارد:

دسترسی به سیستم‌های قدیمی: بسیاری از دستگاه‌ها و سرورهای قدیمی که هنوز در حال استفاده هستند، تنها از Telnet پشتیبانی می‌کنند. برای مدیریت و پیکربندی این دستگاه‌ها، مجبور به استفاده از Telnet هستید.

عیب ‌یابی شبکه : Telnet به عنوان یک ابزار سریع برای تست و بررسی اتصال دستگاه‌ها در شبکه به کار می ‌رود. مدیران شبکه می‌ توانند از آن برای بررسی سریع وضعیت دسترسی به پورت‌ها و ارتباطات شبکه استفاده کنند.

محیط‌های امن داخلی: در برخی شبکه‌ های داخلی و محصور که از نظر امنیتی کنترل شده هستند، استفاده از Telnet بدون ایجاد خطرات امنیتی ممکن است. در چنین محیط‌ هایی، از این پروتکل به دلیل سادگی و سرعت در مدیریت استفاده می ‌شود.

دلایل نوستالژیک: برخی علاقه ‌مندان به فناوری قدیمی به دلایل نوستالژیک همچنان از Telnet استفاده می‌ کنند. این پروتکل برای اجرای برخی برنامه‌ها و مشاهده اطلاعات قدیمی همچنان جذابیت خود را حفظ کرده است.

محدودیت‌های سیستم‌ها: برخی سیستم‌های خاص یا روترهای قدیمی تنها از طریق Telnet قابل دسترسی و پیکربندی هستند و مدیران شبکه مجبور به استفاده از آن هستند.

اگرچه Telnet ناامن است، اما با استفاده از تکنیک‌هایی مانند VPN یا استفاده از شبکه‌های محدود، می‌توان تا حدودی امنیت آن را افزایش داد.

اما در موارد غیر پیش پا افتاده، ممکن است لازم باشد به یک سرور قدیمی یونیکس یا روتر سیسکو که نیاز به اتصال Telnet دارد، دسترسی داشته باشید. و اگرچه ارتباطات Telnet به صورت متن ساده، نا امن و رمزگذاری نشده ارسال می شوند، Kerberos می تواند یک راه حل رمزگذاری ارائه دهد در حالی که SSH می تواند یک جایگزین Telnet ارائه دهد.

آیا Telnet امن است؟

Telnet قبل از پذیرش جریان اصلی اینترنت توسعه یافته بود. به همین دلیل است که فاقد ویژگی های رمزگذاری مدرن است و برای انتقال اطلاعات حساس امن در نظر گرفته نمی شود. این داده ها از جمله رمزهای عبور را به صورت متن ساده منتقل می کند، که دیگران به راحتی می توانند آنها را در شبکه رهگیری کنند. برای برقراری ارتباط امن، توصیه می شود از پروتکل هایی مانند SSH (Secure Shell) استفاده کنید که تمام داده های منتقل شده بین مشتری و سرور را رمزگذاری می کند و هم محرمانه بودن و هم یکپارچگی داده ها را فراهم می کند.

با این حال، برای نمونه هایی که Telnet هنوز در حال استفاده است، برخی از روش ها برای افزایش امنیت ارتباطات شما وجود دارد.

VPN

اگر مجبور به استفاده از Telnet هستید، اجرای آن از طریق یک شبکه خصوصی مجازی (VPN) می تواند اتصال را ایمن کند. تمام ترافیک بین رایانه شما و گره خروج VPN را رمزگذاری می کند، که می تواند از ترافیک شما در برابر استراق سمع محافظت کند.

فهرست سفید IP

دسترسی به سرور Telnet را با اجازه دادن فقط به آدرس های IP خاص برای اتصال محدود کنید. توجه داشته باشید که این کار از دسترسی غیرمجاز جلوگیری می کند اما در برابر رهگیری داده های در حال انتقال محافظت نمی کند.

Telnet از طریق TLS/SSL

پیاده سازی Telnet از طریق TLS یا SSL می تواند رمزگذاری برای جلسات Telnet فراهم کند. این امر مستلزم پیکربندی سرور Telnet برای پشتیبانی از SSL و استفاده از یک سرویس گیرنده Telnet است که از اتصالات SSL پشتیبانی می کند.

احراز هویت قوی

استفاده از احراز هویت دو مرحله‌ای (2FA) می‌تواند یک لایه امنیتی اضافی اضافه کند، اما این راه‌اندازی ممکن است پیچیده باشد و توسط Telnet استاندارد پشتیبانی نمی‌شود.

کاربرد پروتکل Telnet در سیسکو

پروتکل Telnet در تجهیزات سیسکو، به ویژه روترها و سوئیچ‌ها، برای مدیریت و پیکربندی از راه دور استفاده می‌شود. در گذشته، مدیران شبکه از Telnet برای اتصال به دستگاه‌های سیسکو و اجرای دستورات مدیریتی از طریق رابط خط فرمان (CLI) استفاده می‌کردند. مهم‌ترین کاربردهای Telnet در دستگاه‌های سیسکو شامل موارد زیر است:

پیکربندی دستگاه‌های سیسکو: مدیران شبکه می‌توانند از طریق Telnet به سوئیچ‌ها و روترهای سیسکو متصل شوند و تنظیمات مختلف مانند تنظیمات VLAN، مسیریابی، و فایروال را انجام دهند.

عیب‌یابی شبکه: Telnet به مدیران این امکان را می‌دهد که از راه دور به تجهیزات سیسکو متصل شوند و مشکلات شبکه را عیب‌یابی کنند. از این پروتکل برای بررسی وضعیت پورت‌ها، بررسی ارتباطات و انجام تست‌های شبکه استفاده میشود.

مدیریت و نظارت بر عملکرد: مدیران می‌توانند از Telnet برای بررسی وضعیت دستگاه‌ها، نظارت بر عملکرد و اجرای دستورات مانیتورینگ مانند مشاهده لاگ‌ها، وضعیت پورت‌ها و ترافیک شبکه استفاده کنند.

مدیریت از راه دور: Telnet این امکان را فراهم می‌کند که بدون نیاز به دسترسی فیزیکی به دستگاه‌ها، مدیران شبکه بتوانند از هر نقطه‌ای که به شبکه متصل هستند، به دستگاه‌های سیسکو متصل شوند و آن‌ها را مدیریت کنند.

دسترسی به روترهای سیسکو: Telnet برای دسترسی سریع به روترهای سیسکو استفاده می‌شود و به مدیران اجازه می‌دهد که از طریق یک ارتباط ریموت، تنظیمات و تغییرات لازم را اعمال کنند.

با این حال، به دلیل اینکه Telnet هیچ رمزگذاری‌ای ارائه نمی‌دهد و داده‌ها از جمله نام کاربری و رمز عبور را به صورت متن ساده ارسال می‌کند، استفاده از Telnet ناامن است و امروزه پروتکل SSH به عنوان جایگزینی امن برای Telnet توصیه می‌شود. سیسکو نیز برای افزایش امنیت در تجهیزات خود، پشتیبانی از SSH را برای مدیریت از راه دور به جای Telnet ارائه کرده است.

سخن پایانی

Telnet یک پروتکل شبکه قدیمی اما همچنان پرکاربرد است که امکان دسترسی و کنترل از راه دور رایانه ها و دستگاه ها را فراهم می کند. اگرچه محبوبیت آن به دلیل توسعه پروتکل‌های امن‌تر و پیشرفته‌تر کاهش یافته است، اما Telnet همچنان جایگاه خود را در دنیای شبکه و محاسبات دارد. این یک ابزار ساده و با پشتیبانی گسترده است که همچنان کاربردهای عملی دارد.